Drama tijdens de feestdagen

Het einde van het jaar is in zicht. Wintertijd is ingegaan, de temperatuur daalt, het wordt vroeg donker en het is fijn om thuis voor de buis te zitten met de verwarming aan. De winter is in aantocht en alle feestdagen staan weer op de rol. Als voorproefje op het klapstuk aan het eind van het jaar, meert Sinterklaas eerst nog aan om ieder kinderhart harder te laten kloppen. De etalages van de winkels worden feestelijk versierd en binnen een mum van tijd is Pakjesavond, snel opgevolgd door Kerst en Nieuwjaar. Dankzij alle festiviteiten worden er vele samenkomsten georganiseerd met familie en vrienden. Op de radio word de top 2000 aller tijden ingezet en roept men weer hardop met een leuke jingle dat het ‘’the most wonderful time of the year’’ is.

Vanaf hier neem ik jullie mee in mijn belevingswereld gedurende mijn leven tijdens de december maand. Als kind groeide ik op met een hoog Disney gehalte in mijn bloed. Sinterklaas, Kerst en Oud & Nieuw waren alle drie hoogtepunten waar ik ieder jaar reikhalzend naar uit keek. Het was geweldig als in november, Sinterklaas en toen nog Zwarte Piet hun intocht namen en mijn hart sneller lieten kloppen.

Elke ochtend als ik wakker werd was er dat hoopvolle en spannende moment. Of we bezoek hadden gehad en mijn schoen was gevuld met lekkernijen en cadeautjes. Het meest zenuwslopende moment was met afstand pakjesavond op 5 december. Als er bij ons op de deur werd gebonsd schrok ik me in eerste instantie wezenloos. Vlot nadat mijn broer en ik van de schrik waren bekomen gingen we op onderzoek uit of er cadeautjes waren achtergelaten op de stoep. Tot onze grote blijdschap stonden er op miraculeuze wijze elk jaar weer grote juten zakken met cadeautjes voor de deur. Het was een feest om samen gezellig pakjes uit te pakken, maar het was altijd een domper als ik de volgende dag eerst naar school moest, voordat ik met al het nieuwe speelgoed kon gaan spelen. Andere klasgenoten werden bewust ziek gemeld en thuis gehouden door hun ouders, maar helaas ging die ballon voor mij en mijn broers niet op. Naarmate we opgroeiden kwamen we erachter dat Sinterklaas een mythisch persoon was en onze ouders ons voor het eerst in ons leven hadden voorgelogen. Vrij snel daarna besloten we als gezin om te stoppen met pakjesavond.

De focus werd verlegd naar kerst. In mijn jongere jaren vond ik het heerlijk om tijdens het kerstfeest lekker te eten. Bij voorkeur gourmetten, want wie wil er nu niet uren doen over het eten van kleine liflafjes, terwijl we elkaar precies niks meer te vertellen hebben na ongeveer 10 minuten. Een spanningsboog van een goudvis hebben en totaal geen geduld kunnen opbrengen om langzaam te koken dan wel te eten. Een top idee wat in de praktijk vaak zorgde voor de nodige irritaties.

Vooraf pakten we vaak de cadeautjes uit. Bij ieder cadeau was een gedicht bijgevoegd om op speelse wijze elkaar een hak of te kakken te zetten. Het was ook vaste prik om de hele dag kerstfilms te kijken, waarbij ieder jaar op het autistische af Home Alone 1 en 2 niet gemist mocht worden, anders was kerst niet compleet. Dankzij de kerstvakantie was er alle tijd om extra toe te leven naar Kerst en nieuwjaar vanuit een zorgeloos leven zonder stress.

Als letterlijke klap op de vuurpijl eindigde het jaar met Oud en Nieuw. Mijn favoriete dag van het jaar. Samen met mijn broers schaften we kilo’s vuurwerk aan. We gooiden de hele dag met knallers of we schoten pijltjes om de oren bij bekenden. Of soms ook lukraak, bij nietsvermoedende voetgangers. Als het even kon bliezen we op oudejaarsdag hier en daar ook nog even wat dingetjes op als echte kwajongens. Op oudjaarsavond was het vaste ritueel dat we bijeen kwamen met onze buren om met een grote groep vrienden en kennissen onder het genot van een hapje en drankje samen af te tellen tot het nieuwe jaar. Na klokslag 00.00 uur spoedden we ons naar het grote kerkplein midden in het centrum van Zwolle om daar gezamenlijk een heuse vuurwerkshow te organiseren en ieder ander een gelukkig nieuwjaar te wensen. Jarenlang voelde al deze vieringen als een warm bad, omdat we er gezamenlijk met elkaar een mooie tijd van maakten.

Dit veranderde vanaf het moment dat ik 16 jaar oud was. Mijn leven was een rollercoaster waarin ik elke dag bezig was met randzaken. Ik hoorde inmiddels tot een vaste groep hangjongeren/voetbalhooligans, waarmee we dagelijks bij elkaar kwam om samen allerlei gekkigheid uit te halen, maar bovenal veel drugs te gebruiken. In de coffeeshop, bij mensen thuis of hangend op straat. Het sprookje van Sinterklaas was inmiddels dus allang uitgekomen, wat voor mijn eerste grote vertrouwensbreuken had geleid met mijn ouders. Het bleef nog steeds leuk om te zien, maar liedjes zingen voor de open haard, de schoen zetten en pakjesavond was verleden tijd. En waar dit het einde van het ene tijdperk betekende, was het de start van een ander. Als gezin kozen we ervoor om samen de kerst te vieren in plaats van sinterklaas.

Op kerstavond waren er nooit verplichte activiteiten gepland met het gezin. Dit maakte dat ik standaard uit ging. Of eerst de kroeg in en daarna doorzakken bij mensen thuis of direct met andere gebruikersvrienden een witte kerst inzetten om tot de vroege uurtjes mezelf te vergiftigen met coke, wiet en drank. Tijdens het kerstontbijt de volgende ochtend probeerde ik zo normaal mogelijk over te komen en mee te doen, ondanks mijn gebrek aan eetlust door mijn droge mond en vaak zeer negatieve, prikkelbare gemoedstoestand als gevolg van de avond ervoor. Om iedereen gelukkig te houden speelde ik mijn rol naar mijn beste kunnen. Door expres zo sociaal mogelijk te doen, omdat ik geen spelbreker wilde zijn tijdens de kerst. Tegelijkertijd zat ik te plannen met welk excuus ik het huis kon ontvluchten, zodat ik mijn dagelijkse dosis wiet kon scoren om de dag door te komen.

Indien ik financieel genoeg geld had was cocaïne ook geen gek idee, want voor mij was het elk jaar witte kerst, met of zonder sneeuw. Ik verzon de meest gare redenen om naar buiten te vluchten na het ontbijt. Eenmaal buiten verloor ik mezelf in mijn eigen wereld met alle andere zwarte schapen die ook door hun verslaving waren weggedreven van hun eigenlijke kudde, het gezin. Ik spendeerde uren buiten of in de coffeeshop terwijl ik mezelf helemaal suf rookte met wiet of me neus vol aan het drukken was met poeder. Indien ik het alleen bij wiet had gehouden kwam ik compleet laveloos met mijn ogen op half zeven ergens in de namiddag thuis om mijn honger te stillen. Als uitkomst van al het blowen was mijn ‘’vreetkick’’ inmiddels maximaal aanwezig . Ik isoleerde me op mijn kamer met bergen chocolade, chips, cola en andere snaaierijen. Ik was totaal niet beschikbaar voor mijn familie om gezellig te doen en schoof vaak alleen nog even voor het kerstdiner. Vervolgens vluchtte ik linea recta naar de shop voor ronde twee der verdoving.

Indien ik al aan de coke was gegaan in de middaguren liet ik de hele dag compleet verstek gaan. Ik was totaal niet meer in staat om überhaupt deel te nemen aan iets ‘’sociaals’’ met niet gebruikers, laat staan met mijn familie.

Vaak hadden mijn ouders op 2^de kerstdag een activiteit georganiseerd om met het hele gezin te doen. Bijvoorbeeld naar een theatershow gaan. Op voorhand nam ik me altijd voor om hieraan deel te nemen. In de praktijk gooide deze activiteit mijn schema van continu verdoofd raken in de war. ik MOEST elke dag gebruiken en dus ontvluchtte ik ook op die dagen de familiaire kerstverplichtingen. Ik MOEST voldoen aan mijn lichamelijke behoefte. Ik had maar één echte verplichting. Die was naar de duivel van binnen genaamd verslaving.

Eenmaal in gebruik was de weerstand die kwam opzetten om terug te gaan naar de kerstviering te groot. Middels vele rechtvaardigingen en excuses, om vooral maar mijn eigen plan te blijven trekken overtuigde ik mezelf altijd om door te blijven gaan met gebruik. Doordat ik al jaren compleet onverschillig mijn eigen plan aan het trekken was en precies wist hoe ik minimaal kon worden geconfronteerd of tijdig tot de verantwoording kon worden geroepen, besloot ik me mee te laten voeren met mijn gebruikersmaatjes. Te doen waar ik zin in had zonder stil te staan hoe het voor mijn broers en ouders moest zijn, dat er een lege stoel aan tafel stond op deze belangrijke dagen.

Tijdens de viering van het nieuwe jaar kwam het vaak voor dat ik niet op kwam dagen. Vaak omdat ik zo van de kaart was en wederom één of ander excuus gebruikte om de grote verdwijntruc in te zetten, waardoor ik alsnog foetsie was op het moment suprême.

Zelden tot nooit heb ik stilgestaan hoeveel schaamte, pijn en verdriet ik mijn ouders en broers aan heb gedaan door mijn totaal egocentrische houding en gedrag. Als ik al kritiek kreeg nam ik standaard de slachtoffer rol aan om vervolgens naar hen of anderen te wijzen en de schuld vooral af te wenden van mezelf.

Van mijn 16^de tot mijn 27^ste levensjaar is dit eigenlijk de jaarlijkse struggle geweest. Elke kerst hield ik mezelf voor dat ik een goede zoon en broer zou zijn. Moeite zou doen en de oude zorgeloze tijden van mijn jeugd weer tot leven zou wekken. Elk jaar verloor ik de strijd en bleef ik alleen over in schaamte over mijn vertoonde gedrag. Vaak keek ik all you need is love terug, ’s avonds laat op tv, omdat ik dan iets van emotie kon voelen in mijn totaal afgevlakte en doodse binnenwereld.

Sinds ik in herstel ben gegaan na mijn broodnodige klinische opname hebben kerst en nieuwjaar weer een belangrijke rol gekregen in mijn leven. Mijn verslaving, die altijd zorgde dat als ik eenmaal in gebruik was, ik in een soort Grinch veranderde. Waarna ik mezelf mijn eigen kerstviering ontnam en ook het fijne kerstgevoel van mijn familie, heeft geen grip meer op me. Kerst is nu een feest waarop ik juist deelneem. Vroeger ging ik altijd als een nukkige, gierige Scrooge te werk. Vooral met betrekking tot mijn hele houding en ook het lastminute een cadeau kopen. Deze cadeaus kwamen vaak onder het afgesproken budget uit, omdat ik al mijn geld aan drugs had uitgegeven of liever bewaarde om aan drugs uit te geven.

Tegenwoordig ga ik proactief te werk. Weken voordat het kerst is haal ik gericht voor ieder lid van de familie minimaal één cadeau om onder de boom te leggen. Het hele jaar hou ik in de gaten waar een ieder blij van wordt of behoefte aan heeft. Ik zie het als een kunst om cadeaus op maat te vinden, waar iemand echt blij van word. Een mooie taak waar ik ieder jaar veel tijd, moeite, aandacht en dus liefde aan besteed. Het voelt goed om niet meer voor een duppie op de eerste rang te zitten en gierig te zijn, maar juist royaal te kunnen zijn naar mijn geliefden. Mijn houding is compleet veranderd van egocentrisch naar gezamenlijk.

Het feit dat ik geen verborgen agenda meer heb omdat ik MOET gebruiken geeft veel rust. Vroeger zat ik altijd met een opgejaagd gevoel, vol onrust bij elke viering, omdat ik nooit genoeg had van mijn drank en/of drugs, waardoor ik weg wilde. Tegenwoordig kan ik rustig genieten van het samen zijn met anderen. Het niet op komen dagen op belangrijke momenten waar ik er gewoon hoorde te staan is verleden tijd. Ieder jaar ben ik met de kerst en nieuwjaar viering weer standaard aanwezig. Ik kom opdagen voor het leven en zoals hierboven beschreven kom ik niet met lege handen. Het voelt geweldig om oprechte interesse te kunnen tonen in mijn medemens en me dienstbaar op te stellen.

Mijn passie voor vuurwerk heb ik nieuw leven in geblazen en in plaats van dat ik parasiteer op andermans vuurwerk, verzorg ik keurig een eigen hoeveelheid potjes om wederom gezamenlijk met vrienden en familie, een mooie show te maken na middernacht. Dankzij mijn keuze voor herstel zorg ik niet meer voor dikke drama tijdens de feestdagen, maar kan ik juist mijn bijdrage leveren om er ‘’the most wonderful time of the year’’ van te maken.