Naasten in herstel

Nu zou je kunnen denken, Huh?! Hoezo naasten in herstel? Die hebben toch geen probleem en zijn niet verslaafd?Maar is dat wel zo?

Als naaste ben je continu bezig om de verslaafde te redden van zijn ondergang. In eerste instantie ben je vaak met hem/haar in conflict om te vertellen hoe slecht verdovende middelen wel niet zijn of dat bepaalde gedragingen of vrienden niet oké zijn. Binnen een mum van tijd durf je geen kritiek meer te leveren of überhaupt te communiceren over gevoelige onderwerpen aangaande zijn of haar gebruik, want die passage ben je voorbij.

Waar je in zijn/haar beginperiode nog dacht “dat fix ik wel even”, kom je er op een gegeven moment achter dat jij het niet kan fixen voor de ander. Als uitkomst lopen de emoties hoog op en ontstaan er op dagelijkse basis conflicten. Omdat beide partijen verschillende belangen hebben die totaal niet overeenkomen escaleert de situatie tot zeer ongezonde toestanden. Als naasten snap je niks van het gedrag van de verslaafde en blijf je vaak achter in onbegrip, boosheid en verdriet.

De verslaafde, egocentrisch tot en met, is 24 uur per dag bezig om aan verdovende middelen te komen en/of in gebruik te zitten. Deze wedloop absorbeert al zijn denkvermogen. Al zijn energie gaat op in deze vicieuze cirkel naar verlichting. Als naaste ben je na verloop van tijd 24 uur per dag bezig met je zorgen maken over de verslaafde. Je word gekweld door onzekerheid, wantrouwen en de vraag wat gaat hij/zij nou weer doen. Door de verslaving word je als naaste gewild of ongewild in de zorgende reddersrol geduwd.

Je wilt niets liever dan het probleem van je kind, partner, broer of zus oplossen en terug naar een normaal leven zonder alle stress en wanhoop die heerst om het gehele gezin. Vaak geef je met de allerbeste intenties geld aan de verslaafde, zodat hij/zij de huur, boetes, kleding en eten etc. kan betalen en geen gezichtsverlies hoeft te lijden. Het is begrijpelijk dat je als naasten je geliefde wilt helpen. Maar, doe je hier goed aan of heeft dit een averechts effect en houdt dit de verslaving in stand?

Je zorgen maken word een gewoonte en nestelt zich vaak diep in al je doen en laten. Je wordt als het ware verslaafd aan je eigen gedrag en handelingen om met de ontstane situaties om te gaan of om deze zo goed mogelijk te controleren. Het antwoord om van deze verslavende technieken los te komen, waarbij je beheerst word door het obsessief zoeken naar de oplossing voor andermans problematiek, is in plaats van krampachtig vasthouden, juist om LOS TE LATEN.

LOSLATEN

Loslaten is een heel persoonlijk proces. Het betekent niet dat je de band moet verbreken, maar het is “anders vasthouden”. Dit staat haaks op je gevoel en geeft je als naaste veel tegenstrijdigheden. Vaak denk je dat je op die manier de strijd opgeeft,  dat je hebt verloren. In veel gevallen wijs jij jezelf vervolgens als schuldige aan. Maar hier is natuurlijk niks van waar. In de praktijk heb je juist teveel gedaan vanuit je machteloosheid en liefde voor je dierbare.

Naasten voelen zich vaak nog machtelozer dan de verslaafde zelf. Als naasten ben je nooit verantwoordelijk voor de verslaving van een ander. Ze kunnen er vaak weinig aan doen. Verandering bij de verslaafde komt pas tot stand als de verslaafde zelf om hulp vraagt. Als naasten kun je hierin wel een stimulerende rol spelen, door met een positieve houding te vertellen dat therapie hen zal helpen om in herstel te gaan.

Indien de verslaafde een hulptraject start om clean te worden betekent dat ook, dat de belevingswereld van de naasten direct zal gaan veranderen. Als naasten zal je geduld op de proef worden gesteld. Het proces gaat wederom om de verslaafde, terwijl jij eigenlijk juist rust en zorg verdiend. De verslaving heeft ervoor gezorgd dat je als naaste geen enkel vertrouwen meer hebt in een goede afloop. Met argusogen volg je nog steeds iedere actie van de herstellende verslaafde. Je argwaan en angst voor een terugval voeren de boventoon in je manier van kijken en reageren wat leidt tot spanningen.

De verslaafde gaat in herstel en jij als naaste blijft achter met onverwerkt verdriet en in veel gevallen nog vele vragen die onbeantwoord zijn gebleven. Ook in je familie en kennissenkring zijn er weinig tot geen mensen met wie je hier over kan praten. Daarom is het van groot belang dat ook naasten hulp krijgen om mee te groeien in het herstel van de verstoorde patronen en relaties onderling.  Meer kennis over verslaving en herstel kan helpen om onbegrip om te zetten naar begrip. Dit creëert ruimte om niet langer verder uit elkaar te drijven vanuit verwijten, maar juist meer tot elkaar te komen vanuit kennis.  

Terugkomend op mijn titel Naasten in herstel: Dit is net zo essentieel als de verslaafde in herstel. Ook deze mensen hebben recht op hulp. Een naastenprogramma door een family-counselor bijvoorbeeld. Een intensief programma waarin wordt geleerd om op een gezonde manier om te gaan met je eigen leven en het verslaafde familielid. Verder wordt er gekeken naar:

Verleden

1.           Het begrijpen van het verleden

2.           Het plaatsen van het gedrag van de verslaafde

Heden

1.           Het kunnen plaatsen van het huidige gedrag

2.           Het kunnen voorspellen van actie en gevolg

3.           Het kunnen interpreteren van signalen

Toekomst

1.           Het vormgeven van een eigen toekomst

2.           Het plaatsen van de verslaafde in de eigen toekomst

Ook zijn er zelfhulpgroepen speciaal voor de naasten. Vraag om hulp je staat er niet alleen voor. Wij staan voor je klaar. Als laatste wil ik nog zeggen tegen alle naasten:

”Stoppen met zorgen voor de verslaafde is het starten met je eigen herstel.”